Wat is decubitus?

Decubitus is een beschadiging van de huid door langdurige druk. Rolstoelgebruikers hebben een verhoogd risico op decubitus. Het komt veel voor bij mensen met een dwarslaesie; studies beschrijven dat 85% van de mensen met een dwarslaesie gedurende het leven decubitus krijgt. Oorzaken zijn:

  • Spieren op het zitvlak niet meer volledig of gedeeltelijk kunnen aanspannen
  • Niet in staan zijn om (even) op te staan of te lopen
  • Vaker langdurig zitten

Decubitus ontstaat meestal op de benige uitsteeksels, zoals de zitbeenknobbels (tubera ischiadica) of het staartbeen (sacrum).

Wat is elektrostimulatie (ESTIM)?

Elektrostimulatie wordt toegepast op bil- en beenspieren. Deze spieren ontvangen door elektrische prikkels een impuls waardoor ze actief aanspannen. Dit wordt ook wel ‘de spieren activeren’ genoemd. Dit gebeurt met een apparaat met elektroden die op de spieren worden aangebracht. Elektrostimulatie is veilig, relatief eenvoudig aan te brengen en de kosten zijn laag.

Voordelen elektrostimulatie voor decubituspreventie

Uit onderzoek blijkt dat elektrostimulatie een bijdrage kan leveren aan decubituspreventie bij mensen met een dwarslaesie. Het activeert verlamde spieren, waardoor:

  • Spiervolume toeneemt
  • Lokale zitdruk beter verspreid wordt
  • Piekdoorbloeding ter plaatse verbetert

Welke effecten kan elektrostimulatie nog meer hebben?

In De Hoogstraat wordt elektrostimulatie vooral toegepast voor decubituspreventie. De behandeling kan ook een positief effect hebben op bijvoorbeeld spasticiteit, lage bloeddruk, fysieke fitheid en mentale fitheid.

Voor wie is elektrostimulatie?

Elektrostimulatie is voor iedereen die decubitus wil voorkomen en dit samen met het ESTIM-team van De Hoogstraat wil uitzoeken. In sommige gevallen is elektrostimulatie niet mogelijk:

  • Bij het dragen van een pacemaker
  • Bij epilepsie
  • Tijdens een zwangerschap
  • Bij ernstige stoornissen van de bloedsomloop in de onderste ledematen
  • Bij een buik-liesbreuk

“ESTIM is voor mij nuttig gebleken om de bil- en bovenbeenspieren weer in conditie te krijgen en te houden. Het is een laagdrempelige en effectieve manier om het lichaam actief te ondersteunen, doorbloeding te stimuleren en spieren te activeren. Met name tijdens periodes dat een actieve levensstijl met een dwarslaesie minder of helemaal niet mogelijk is, bijvoorbeeld gedurende de winter of wegens ziekte.
Ook goed om nog even te vermelden: inmiddels heb ik mijn zorgverzekeraar van de noodzaak van ESTIM weten te overtuigen en is de Compex 2.0 aan mij vergoed.”

Jan Karssen, hoge dwarslaesie (C5/C6) sinds 1992Jan vertelt over zijn ervaringen met elektrostimulatie: "Mijn bil- en bovenbeenspieren zijn meer in conditie"

“Wat begon met een experiment is nu echt dagelijks een vast onderdeel van mijn zorg geworden. Als ik twee dagen geen elektrostimulatie heb gedaan ben ik er echt aan toe. Het houdt mijn been- en bilspieren getraind - eerder waren dat echt stokjes, het behoudt een actieve doorbloeding, ik verbrand calorieën en er komen endorfinen vrij. Nu ik de elektrostimulatie langere tijd gebruik heb ik eigenlijk nooit meer last van doorzitplekken. En het helpt me het energieniveau te krijgen dat ik nodig heb om mijn activiteiten te kunnen doen. Kortom, goed voor mijn algehele gezondheid!”

Roan, hoge dwarslaesie sinds 2019Roan: "Het vraagt doorzettingsvermogen, maar elke dag elektrostimulatie toepassen levert mij zoveel op!"

“Sinds begin september doe ik mee aan het Elektrostimulatieprogramma ter preventie van decubitus. Ik gebruik het apparaat vijf keer per week in de kliniek. Ik kijk in mijn dagelijkse therapieprogramma op welk tijdstip ik de elektrostimulatie het beste in kan passen. Het liefst ergens in de middag, zodat ik dan ook even “van de billen af ben”. Het opplakken van de elektroden doe ik zelfstandig en daarna is het een half uur rust en doen de elektroden hun werk. Ik merk met name op harde oppervlakken, zoals de transferplank en de toiletbril, dat mijn bilspieren en hamstrings dikker zijn geworden. Daardoor zijn die activiteiten minder gevoelig.”

Ina van der Zee, dwarslaesieIna vertelt over haar ervaringen met elektrostimulatie in de kliniek: "Ik merk met name op harde oppervlakken dat mijn bilspieren en hamstrings dikker zijn geworden"

Meer informatie

Heeft u interesse? In de flyer ‘Decubitus en elektrostimulatie’ kunt u verder lezen over:

  • Hoe het traject in De Hoogstraat verloopt
  • De vergoeding van elektrostimulatie bij decubitus
  • Hoe u zich kunt aanmelden

Meedoen aan onderzoek

De Hoogstraat doet mee met een landelijk onderzoek naar decubituspreventie. In dit onderzoek wordt gekeken naar de effecten van dagelijkse elektrostimulatie en naar de kosteneffectiviteit van de behandelen. Heeft u interesse? Bekijk hier meer informatie over het onderzoek en/of om u aan te melden.

Wat de wetenschap zegt over elektrostimulatie: