Handondersteuning voor zelfstandigheid bij hoge dwarslaesie

In Nederland zijn er tussen de 10.000 en 12.000 mensen met een dwarslaesie. Meer dan de helft van deze mensen heeft een tetraplegie oftewel een hoge dwarslaesie, waarbij ook de armen en handen zijn aangedaan. Verbetering van de arm-handfunctie staat heel hoog op de prioriteitenlijst van deze patiënten, hoger nog dan ondersteuning van het lopen. De mogelijkheid tot het verrichten van ADL-taken (Algemene Dagelijkse Verrichtingen) en hiermee de mate van kwaliteit van leven wordt immers enorm negatief beïnvloed door de arm-handbeperkingen. Onder ADL-taken vallen bijvoorbeeld zelfverzorging, eten en drinken.

Voor het ondersteunen van de functie van de benen is veel aandacht, denk aan de ontwikkeling van exoskeletten en het al bestaan van diverse typen beenbeugels. Voor arm-handfunctiestoornissen is er bij enkele patienten de mogelijkheid tot arm-handchirurgie. Veel patienten hebben deze mogelijkehid helaas niet. Voor hen zijn er bijna geen andere opties omdat er weinig hulpmiddelen zijn ter verbetering van de actieve handfunctie.

Samenwerkingsproject voor verbeterde arm-handfunctie

In dit project werken Roessingh Research en Development (RRD) en Roessingh Centrum voor Revalidatie (RCR) met De Hoogstraat Revalidatie, het Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht (KCRU) en de Universiteit Twente (UT) samen. Het doel is een praktisch hulpmiddel te ontwikkelen dat de zelfredzaamheid en eigen regie van mensen met een hoge dwarslaesie verbetert. Dit betreft een functioneel inzetbaar arm-handexoskelet.

Krachten bundelen

RRD heeft al vele jaren ervaring met onderzoek gericht op robotica van de handen bij oudere mensen en mensen met een beroerte. RCR is gespecialiseerd in het uitvoeren van arm-handchirurgie bij mensen met een hoge dwarslaesie. Binnen De Hoogstraat en KCRU is veel ervaring met functionele adaptieve revalidatietechniek, oftewel het op maat maken van kleine, niet-robotische aanpassingen gericht op arm-handfunctie. De UT heeft met zijn lab voor biomechanical engineering expertise in het ontwerpen van robotische exoskelettons. Het bundelen van deze expertises leidt ons inziens tot een praktisch hulpmiddel dat de patiënt in het dagelijks leven kan inzetten.

Het einddoel

Het einddoel van dit project is om mensen met een hoge dwarslaesie meer zelfredzaamheid te geven door de arm-handfunctie te bevorderen. Hiertoe zal in stappen een arm-handexoskelet gemaakt worden, welke onder te verdelen is in de volgende stappen:

  • Ondersteund actief positioneren van de arm in de ruimte
  • Ondersteund actief heffen van de pols
  • De vingers ondersteund actief openen en sluiten

Het streven is dat deze functies afzonderlijk van elkaar ingezet kunnen worden afhankelijk van de spieruitval van de patient.

Ontwikkeling van het prototype

Stapsgewijs zal er een prototype hulpmiddel gemaakt worden dat binnen dat proces steeds uitgeprobeerd zal worden door vier patiënten (tetraplegie C5 met en zonder spasticiteit en tetraplegie C8 met en zonder spasticiteit). Op basis van ervaringen zal het hulpmiddel worden aangepast en wederom uitgeprobeerd. Op deze wijze zal uiteindelijk een praktische toepassing ontstaan welke de patiënt meer zelfredzaamheid geeft.

Meer weten over een dwarslaesie? Lees dan verder op de pagina Behandeling bij dwarslaesie.

Stichting RapenburgRace steunt dit project! Lees hier meer over RapenburgRace.