“Een goede conditie en inzicht in je activiteiten van de dag zijn een belangrijke graadmeter. Of je nu een hoge of lage laesie hebt, je conditie bepaalt of je voldoende energie hebt om de dag goed te volbrengen”. Aan het woord is Linda van Vliet, specialist Inspanningslab bij De Hoogstraat Revalidatie.
Linda is inspanningsfysioloog. Zij is deskundig in het kwantificeren van gezondheid en fitheid. Met die kennis adviseert zij revalidanten hoe in beweging te komen, te zijn en te blijven met als doel de dagelijkse activiteiten vol te houden. “Je hebt een goede fysieke fitheid nodig om van a naar b te komen in je rolstoel. Maar ook om gemakkelijk je transfers te maken of om je aan te kleden of naar de supermarkt te gaan. We zien regelmatig revalidanten die aanlopen tegen een scheve balans in hun belasting en belastbaarheid. Halverwege de dag is hun ballon al leeg. En juist díe goede balans is voorwaarde scheppend in je dagelijkse leven.”, legt Linda uit.
Hoe kun je dat verbeteren?
Conditie en spierkracht verbeter je door te trainen, of beter gezegd in beweging te zijn. Linda legt uit: “Als je een verbetering wil bewerkstellingen, moet je een trainingsprogramma volgen die inzet op die verbetering. Dat betekent niet dat je een topsport trainingsschema moet volgen en elke dag volop moet trainen. Dat houdt niemand vol. Het betekent wél in beweging komen op het niveau van belastbaarheid waar jíj je bevindt, afgestemd op jouw individuele waarden. Dan ben je efficiënt en effectief bezig en geeft goede resultaten”.
Hoe kan De Hoogstraat daarin ondersteunen?
Bij De Hoogstraat werken we met inspanningstesten. “Met die test kunnen we zuurstofopname en hartslag meten bij toenemende inspanning. We kunnen dus heel gericht meten wat er intern in jouw lijf gebeurt. Op basis van deze gegevens, hebben we inzicht in wat de conditie is en vooral ook waar de beperking zit. Misschien is dat de kracht in de armen, maar het kan ook de conditie van het hart of de longen zijn. Of misschien is het wel de manier van ademhaling die u beperkt.
Met al die gegevens geven we een op maat gemaakt trainingsadvies: persoonlijk, overzichtelijk, op jouw niveau. Na minimaal 12 weken kijken we of er verbetering te zien is in bijvoorbeeld de maximale zuurstofopname. Als dit niet verbetert zonder verklaarbare reden, gaan we zoeken waar dit door komt. Dat doen we dan vaak met een ergotherapeut en/of fysiotherapeut”, aldus Linda.
Hoe gaat een inspanningstest?
“Je kunt het zien als een medische APK”, zegt Linda lachend. “Voor de inspanningstest doen we een aantal onderzoeken zoals de bloeddruk meten en een longfunctie test. Soms wordt er ook een hartfilmpje gemaakt.”
De inspanningstest gaat volgens een bepaald protocol. “Deze nemen we af op een arm ergometer. Als mensen nog voldoende beenkracht hebben (bij een incomplete laesie) nemen we de test af op een (zit)fietsergometer. Je krijgt een masker op tijdens de test, waarmee we de zuurstofopname meten. Na een warming-up van een aantal minuten wordt de weerstand geleidelijk verhoogd totdat het niet meer vol te houden is, de maximale inspanning. We stellen het protocol zo in dat je tussen de 8 en maximaal 15 minuten aan het inspannen bent. In die laatste minuten lijkt het alsof je een berg aan het beklimmen bent. Zodra voor jou de top bereikt is, gaat het masker ook direct af. De maximale waarden, als het verloop van de waarden tijdens de test, zijn de basis voor het trainingsprogramma.”
Hoe kan ik dit aanvragen?
Heb je interesse? Neem dan contact op met je revalidatiearts of bespreek het met je fysiotherapeut. Geef in dat gesprek aan dat je een vraag hebt over conditie in relatie tot belasting/belastbaarheid. Ook bijvoorbeeld (onverklaarbare) vermoeidheid kan een reden zijn om een inspanningstest te doen. Na goedkeuring van de arts wordt een test bij het Inspanningslab aangevraagd. Indien nodig wordt de fysiotherapeut en of ergotherapeut betrokken.
Nog goed om te weten
“Om in aanmerking te komen van een test hoef je niet zeer sportief te zijn of een ambitie te hebben om (top)sporter te worden”, benadrukt Linda expliciet. “Wat wel belangrijk is, is dat je echt voor jezelf die ballon wil vergroten, dat je draagvlak wil creëren om die dagelijkse noodzakelijke activiteiten te kunnen volbrengen met daarnaast nog voldoende ruimte en energie over om andere – leuke – dingen te kunnen ondernemen. Het succes dat je ervaart, hangt af van de commitment die je zelf toont op het trainingsprogramma”.
“Ik wil de kleine de hele dag bezig kunnen houden”
Steven is nu bij Linda in behandeling. “Ik heb een laesie C6. De inspanningstest en het trainingsschema hebben mij veel gebracht. Ik heb een baby van ongeveer een jaar. Overdag zorg ik voor de kleine. Het is belangrijk dat ik dat wel de hele dag vol kan houden. Als mijn vrouw werkt, kan niet halverwege de dag mijn kaarsje op zijn. Een bijkomend voordeel is dat ik behoorlijk wat lichaamsgewicht ben verloren door actief in beweging te zijn. Ik beweeg makkelijker en transfers zijn lichter.”
